Από την Κρήτη ξεκίνησε πριν 600 χρόνια, για να ανακαλύψει μια διεθνή νέα γεύση

Από το μακρινό 15 ο αιώνα.

Ένας από τους Ενετούς άρχοντες στο νησί μας ήταν ο Πιέτρο Κουερίνι (Pietro Querini), μέλος του Μεγάλου Συμβουλίου της Γαληνοτάτης.

Ο Δόγης της Βενετίας του παραχώρησε τα φέουδα δυτικά από το Ηράκλειο, στις Δαφνές και στο φρούριο του Τεμένους (Νικηφόρου Φωκά ή Κανλί Καστέλι).

Ο Κουερίνι ασχολήθηκε με το εμπόριο του προϊόντος της περιοχής, του περίφημου και περιζήτητου οίνου Μαλβαζία και προχώρησε σε εξαγωγές στην Ιταλία και όχι μόνο.

Τον Απρίλιο του 1431 απέπλευσε από το λιμάνι του Ηρακλείου σε πλοίο που ονόμασε Κουερίνα με φορτίο 800 βαρέλια Μαλβαζία αλλά και άλλα εμπορεύματα με προορισμό τη Φλάνδρα, το σημερινό βόρειο Βέλγιο.

Στο βόρειο άκρο της Ιβηρικής χερσονήσου αντιμετώπισε δυνατές καταιγίδες, παρασύρθηκε από τα ρεύματα και βρέθηκε ανοιχτά της Ιρλανδίας!

Εκεί, έχασε το κατάρτι του ενώ και το τιμόνι του δεν υπάκουε πλέον. Το ρεύμα τον μετέφερε ακυβέρνητο προς τα ανατολικά, τη Σκανδιναβία.

Μετά από αρκετές μέρες το πλήρωμα εγκατέλειψε την Κουερίνα και επιβιβάστηκε σε δύο βάρκες. Η μία χάθηκε και η άλλη, με 11 μόνο επιζήσαντες από τους 47 που επέβαιναν, προσάραξε σε νησί του νορβηγικού αρχιπελάγους Λοφότεν.

Οι ναυτικοί επιβίωσαν ένδεκα ημέρες τρεφόμενοι με οστρακοειδή, έως ότου τους ανακάλυψαν ντόπιοι ψαράδες από το διπλανό νησί Ροέστ (Røst).

Τους περιποιήθηκαν επί 4 μήνες και το Μάιο του 1432 τους βοήθησαν να εγκαταλείψουν τη Νορβηγία, μεταφέροντας και 60 κομμάτια ενός δώρου που θα σας αποκαλύψουμε σε λίγο, θέλοντας να διατηρήσουμε προς το παρόν το μυστήριο, φίλοι αναγνώστες.

Ταξίδεψαν με πλοιάριο έως το Λονδίνο, έκαναν μακρά στάση εκεί και μετά χερσαία, με άλογο επί 24 μέρες, πήγαν έως τη Βενετία όπου έφθασαν πια τον Οκτώβριο.

Οι ταλαιπωρημένοι Ενετοί είχαν όμως αναγκαστεί να πωλήσουν καθ’ οδόν το δώρο, για να καλύψουν τα έξοδά τους!

Ευτυχώς, τους έμεινε η “γνώση”.

Που ο Κουερίνι αξιοποίησε.

Το δώρο; Ήταν 60 αποξηραμένοι μπακαλιάροι!

Τη μέθοδο παρασκευής τους τη διδαξε στους συμπατριώτες του που ενθουσιασμένοι ενέταξαν το μπακαλιάρο στη διατροφή τους και έγινε το κατ’ εξοχήν πιάτο (bacalà) της επαρχίας της Βενετίας (και αργότερα στην Πορτογαλία ένα από τα εθνικά πιάτα), χάρη στη γεύση του, το χαμηλό του κόστος ως προς το φρέσκο ψάρι, την αντοχή και διατήρησή του στα δια ξηράς και δια θαλάσσης ταξίδια, καθώς και αρκετά χρόνια αργότερα από έναν αποφασιστικής σημασίας παράγοντα ώθησης: το 1563, στη σύνοδο του Τρέντο, ο μπακαλιάρος συμπεριελήφθη επισήμως στα νηστίσιμα.

Όταν ο Κουερίνι επέστρεψε στην Κάντια, έφερε και σ’ εμάς το μπακαλιάρο!

Προς τι αυτή η δημοσίευση, θα αναρωτηθείτε.

Μα, τα όμορφα συνεχίζονται.

Μη λησμονούμε πού έμενε και από πού ξεκίνησε ο Κουερίνι. Στην Κρήτη μας.

Και κυρίως να μάθουμε πως υπάρχει μια πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης που ονομάζεται “Ευρωπαϊκές Πολιτιστικές Διαδρομές”, European Cultural Routes.

Με στόχο να δημιουργήσει στην ήπειρό μας ευκαιρίες για συνεργασίες και ανταλλαγές Πολιτιστικές, Τουριστικές, Γαστριμαργικές, Εμπορικές.

Την κίνηση αντελήφθη ο Τζιαναντρέα Γκαραντσίνι, ένας δραστήριος, εργατικός, εμπνευσμένος, με ανοιχτό μυαλό, γνώσεις και μεράκι, δημοτικός σύμβουλος Ηρακλείου. Ναι, υπάρχει παρόμοιο, έστω απειλούμενο με εξαφάνιση, είδος. (Μιλάω για το σύμβουλο, όχι για το μπακαλιάρο).

Που έσπευσε και ενέταξε το Ηράκλειο στη σχετική πρωτοβουλία, εορτασμούς κλπ, με αποτέλεσμα την ενεργοποίηση, συμμετοχή και προβολή της γειτονικής μας πόλης.

Εμείς στο Μεραμπέλο;

Ψίθυροι διαμαρτυρίας, ναι, ακούγονται. Μετρίως θετικό.

Φωνές παροτρυντικές, ναι ακούγονται. Θετικό.

Κάποιες πρωτοβουλίες, λίγες κατά τη γνώμη μου, ναι, αναλαμβάνονται. Πολύ θετικό.

Πλατιά συνάντηση πριν δύο χρόνια με πρωτοβουλία νεαράς συνεργάτιδος του Δήμου και θέμα ιδέες για την προώθηση της εικόνας του Αγίου Νικολάου και της περιοχής του, ναι, οργανώθηκε. Άκρως θετικό. Εύγε.

Αλλά. Από τις δεκάδες ιδέες που υπερήφανα μας ανακοινώθηκε πως προτάθηκαν στην ευρέως διατυμπανισθείσα συνάντηση ευφάνταστων και φιλότιμων συνδημοτών, ΠΟΙΕΣ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΙ ΠΟΣΕΣ ΕΦΑΡΜΟΣΘΗΚΑΝ;

Αν καμία, το θεωρούμε άκρως αρνητικό. Απογοητευτικά θλιβερό.

Να υπενθυμίσουμε για πολλοστή φορά πως ο υπογράφων το παρόν άρθρο έχει προτείνει πολυάριθμες ενέργειες, με την ίδια (μη) τύχη. Ουδείς σύμβουλος ή αρμόδιος ή άλλος οικονομικά ή πολιτικά ισχυρός ή καθημερινός πολίτης έχει ασχοληθεί, συμφωνήσει ή απορρίψει ή καν σχολιάσει.

Εκτός βέβαια από τα συνήθη άτομα που “τα γνωρίζουν όλα”, που με ατένισαν υπεροπτικά δηλώνοντας επαιρόμενοι “μα αυτό ήδη το έχω σκεφτεί ΕΓΩ εδώ και καιρό”, δίχως ποτέ να εξηγήσουν γιατί τότε δεν αγωνίστηκαν να το πετύχουν ή τώρα γιατί δεν συνεργάζονται να το προχωρήσουμε αφού βρήκαν σύμμαχο.

Με παράδειγμα το θέμα του μπακαλιάρου ως τροφή και γιορτή, θα υπενθυμίσω πως πριν πέντε χρόνια, σε συνάντηση “επίσημη”, πρότεινα να συγκεντρωθούν γνωστοί σεφ -ήδη σημαντική επικοινωνιακά κίνηση- και να επινοήσουν δύο συνταγές, δύο σπεσιαλιτέ, μία κρέατος και μία ψαριού. Νόστιμες, χαρακτηριστικές, ΔΙΚΕΣ μας, με το όνομα ας πούμε Ελούντα του ψαριού και Κριτσά του κρέατος. Να γίνουν ο ντόπιος μας “μουσακάς” για έλληνες και ξένους, αδύνατον να μας τον “κλέψουν” άλλες περιοχές αλλά και αν το έκαναν, θα διέδιδαν έτσι ονόματά μας. Ιδού άφθονη διαφήμισή μας.

Ουδείς όμως ενδιαφέρθηκε. Μήπως επειδή προώθησε άλλη, πληρέστερη στον τομέα αυτόν, ιδέα; Όχι.

Επίσης, για να προβληθούμε μέσω της τοπικής λίαν αξιόλογης και ενδιαφέρουσας ιστορίας μας και της μυθολογίας μας, πρότεινα προ 7ετιας σε δημοσίευση και συναντήσεις, την αξιοποίησή τους μέσω μιας συνδυασμένης “επίθεσής” μας: συγγραφής παραμυθιού, σχεδιασμού εικονογραφημένης ιστορίας κόμικ, σύνθεσης τραγουδιών, θεατρικού κομματιού, οπερέττας.

Κοιτάξτε τώρα εδώ τι “σύμπτωση”:

Για τον “ήρωά” τους τον Κουερίνι και την περιπέτειά του, οι φίλοι μας Ιταλοί έγραψαν, ναι, ένα κόμικ το 2008, ένα μυθιστόρημα επίσης το 2008, έναν οδηγό με τις συνταγές μπακαλιάρου με πληροφορίες τουριστικές και ξενάγησης ταυτόχρονα, ένα ιστορικό σύντομο ντοκιμαντέρ για την κρατική ιταλική τηλεόραση, καθώς και ολόκληρη όπερα που παίχθηκε το 2012 !!!

ΕΜΕΙΣ; Κάποιος άκουσε, κάποιος κατάλαβε, κάποιος ενδιαφέρθηκε, κάποιος προώθησε, αφού είχε την πρόταση ξεδιπλωμένη, έτοιμη μπροστά του; Όχι βέβαια.

Ολοκληρώνοντας: η εξελικτική και αναπτυξιακή πορεία ενός τόπου χαράσσεται ή δια μιάς με κάτι τεράστιο, από εξυπνάδα και εφευρετικότητα ή έστω από τύχη, ή μετά από μικρά, πολυάριθμα όμως, βηματάκια. Που φέρουν συγκεκριμένο όνομα με συγκεκριμένη ακριβή περιγραφή ιδεών και δράσεων και όχι του ύφους προεκλογικών, κενών περιεχομένου εξαγγελιών “θα αγωνισθώ με όλες μου τις δυνάμεις για το καλό του τόπου, θα τιμήσω την ψήφο σας και ευχαριστώ το μεγάλο αρχηγό που με συμπεριέλαβε στο ψηφοδέλτιό του”. Και στη συνέχεια, τι;

Περιμένουμε. Εις Σεπτέμβριον τα σπουδαία;

Ο Στέλιος Αδαμάκης, είναι πτυχιούχος Φαρμακευτικής, επί δεκαετίες ελεύθερος συνεργάτης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, κάτοχος 4 γλωσσών, συλλέκτης έργων τέχνης και οργανωτής και ομιλητής σε εκθέσεις εμπνευσμένες από έρευνές του σε ιστορικά, μυθολογικά και θρησκευτικά θέματα.