ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ, ΠΡΟΣΒΟΛΕΣ ΚΑΙ ΥΒΡΕΙΣ.
Του Στέλιου Αδαμάκη.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και διάθεση ανάλυσης, παρακολουθώ τη διαμάχη και την ανταλλαγή “φιλοφρονήσεων” ανάμεσα σε δύο πολίτες του Δήμου Αγίου Νικολάου, το Δήμαρχο Αντώνη Ζερβό και τον Κώστα Μαυρικάκη Με κύριο σημείο πως ο πρώτος (ο Δήμαρχος) παραδίδει απαξιωτικά-προσβλητικά-
Με αποτέλεσμα να ακολουθήσει σε συνέντευξη μα και γραπτά, η άποψη-αντεπίθεση του Κ.Μ άλλο τόσο και ακόμα περισσότερο απαξιωτικά-προσβλητικά-
Μία δημόσια διένεξη, δεν αποτελεί κάτι πρωτόγνωρο. Από την αρχαιότητα ήδη, ο Όμηρος περιγράφει στην Ιλιάδα την αντιπαράθεση μπροστά σε άλλους Έλληνες, των Αγαμέμνονα και Αχιλλέα, για τα μάτια της Βρισηίδας. Εδώ σ’ εμάς προφανώς ερίζουν για τα γλυκά μάτια της Σπιναλόγκας.
Ο Αχιλλέας περιλούζει τον Αγαμέμνονα με χαρακτηρισμούς όπως “έχεις καρδιά ελαφιού, μάτι σκύλου, είσαι ασκός κρασιού και δημοβόρος βασιλεύς”, δηλαδή βασιλιάς που τρώει το λαό του, γαστριμαργική προτίμηση που ευτυχώς δεν χαρακτηρίζει το δήμαρχό μας.
Πάντως στην αρχαία Αθήνα μας, εγκωμίαζαν την αυτοσυγκράτηση και τη σωφροσύνη. Σε περίπτωση προσβολής και ύβρεων, συνιστούσαν την προσφυγή σε δικαστήριο, αντί μίας βίαιης αντίδρασης.
Οι Ελληνες, όχι όμως οι αλληλοσπαραζόμενοί μας άνδρες, πίστευαν πως η ύβρις συνοδευόταν από την Άτην, δηλαδή το θόλωμα του νου, που τελικά έφερνε την Τίσιν, την τιμωρία και συντριβή του υβριστή.
Είναι αλήθεια πως οι λέξεις αποτελούν τα όπλα, στη δημόσια ζωή. Μα οι λέξεις-ύβρεις είναι ανώφελοι πολεμικοί αλλαλαγμοί.
Βέβαια, αποδίδεται στον Σίγκμουντ Φρόιντ η πεποίθηση πως ο πρώτος άνδρας που “πέταξε” μία βρισιά αντί για μια πέτρα στον απέναντί του, είναι εκείνος που ξεκίνησε τον ανθρώπινο πολιτισμό.
Στην περίπτωσή μας, οι προσβολές και ύβρεις προφανώς αποσκοπούσαν στη μείωση, διαπόμπευση ή και καταβαράθρωση του αντιπάλου και στην επικράτηση της άποψης και συνεπώς στην προσωπική ικανοποίηση των επιτιθέμενων.
Τουλάχιστον, εδώ τηρήθηκε η διεθνής αρχή της αναλογικότητας από τους δύο, πως σε περίπτωση επίθεσης, για απάντηση θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τα ίδια περίπου μέσα για την κονιορτοποίηση του αντιπάλου.
Πολυάριθμες και απολαυστικές υπήρξαν στην πρόσφατη ιστορία οι περιπτώσεις λεκτικής προσβολεπίθεσης.
Να ξεκινήσουμε από τον Βίκτωρα Ουγκώ που το 1851 χαρακτήρισε τον Πρόεδρο και στη συνέχεια Αυτοκράτορα Λουί Βοναπάρτη, ανηψιό του Μεγάλου Ναπολέοντα, ως έναν ανάξιο Ναπολέοντα το Μικρό.
Θα θυμηθώ και προσωπικές, στην εργασία μου άμεσες ή έμμεσες εμπειρίες, όπως με τον -καταδικασθέντα γι αυτό- ηγέτη του κόμματος του Brexit στο ευρωκοινοβούλιο, Nάιγκελ
Φάρεϊντ, που απεκάλεσε τον πρόεδρο του ευρωπαϊκού συμβουλίου Βαν Ρομπόι “βρεγμένη σφουγγαρίστρα”, μα και την ανεπανάληπτη σκηνή που ποτέ δεν δημοσιοποιήθηκε, ας τη μάθετε, χρόνια μετά, αγαπητοί αναγνώστες, ενός ευτραφούς, ευέξαπτου και αθυρόστομου έλληνα υπουργού που συνοδεύοντας πρωθυπουργό μας σε διάσκεψη κορυφής (παραλείπω τα ονόματα) άκουσε την πανίσχυρη και δέος προκαλούσα σε όλους ηγέτιδα χώρας να ρωτάει “ποιός είναι ο χοντρός εκεί” και μουρμούρισε θυμωμένος (θα το αλλάξω κάπως, επιτρέψτε μου) “έχει συνουσιασθεί ποτέ με χοντρό, να δει”;
Το κακό είναι πως η κυρία ζήτησε να της το μεταφράσουν, πράγμα που έγινε. Περιττό να πω πως ζητήθηκε η κεφαλή της Ελλάδας επί πίνακι. Μπαλώθηκε η κατάσταση, ότι η μεταφράστρια δεν άκουσε και δεν κατάλαβε καλά, λόγω της απόστασης.
Αν προσέξουμε τις ύβρεις, εύκολα διαπιστώνουμε πως είναι φτωχές στην ουσία και παχιές στο άκουσμα. Εκφράζουν ενοχλήσεις, ταμπού, πάθη, εμμονές, φανατισμό, εγωισμούς, διεκδίκηση, αποκλειστικότητες και αλάθητα θεωριών.
Δεν είναι καθόλου εύκολος τομέας. Θα αναφέρω εδώ τον Ζαν Ζορές, εξέχοντα Γάλλο πολιτικό του τέλους του 19ου αιώνα και την απάντησή του σε υβριστή του: “Κύριε, δύσκολα τα καταφέρνει να βρίσει κάνεις όπως πρέπει”. Δηλαδή για να πετύχει η συνταγή, χρειάζεται να έχουμε χάρισμα, ποιότητα, να το κάνουμε με στυλ!
Για το Δήμαρχο. Μία άποψή μου που εκφράζω συχνά σε συζητήσεις μου. Διότι αν και από 6ετιας αντίθετός του εγώ σε κάποιες από τις περί πολιτισμού και ανάπτυξης επιλογές του και αλλεργικός στις συχνά παιδιαρώδεις αντιδράσεις και εκρήξεις του, αντικειμενικά αναγνωρίζω πως σε αρκετές περιπτώσεις ενεργεί ΚΑΙ σωστά. Αλλά χάνει το δίκιο του λόγω της παροιμιώδους στον τόπο πλέον, στα όρια της αγένειας, συμπεριφοράς του.
Θα πρότεινα λοιπόν μια μικρή δαπάνη με τεράστιο όφελος. Θα έκρινα απαραίτητη για εκείνον, την πρόσληψη συμβούλου ειδικού σε θέματα επικοινωνίας. Που εκτός από την κατόπιν μελέτης και προετοιμασίας καθοδήγησή του, θα βρίσκεται και μόνιμα δίπλα του. Φορώντας υποδήματα με ογκώδες και βαρύ τακούνι. Για να τον πατάει στο πόδι όταν οσφραίνεται ένα πολλοστό του “ατυχές ξέσπασμα”.
Η έκφρασή μου αυτή, αποτελεί και παράδειγμα και παρότρυνση, διότι θα μετατρεπόταν σε καταδικαστέα προσβολή, αν στη θέση της έμπαινε μία χοίρεια έκφραση, αντάξια χυδαιότητας άξεστων καραγωγέων “…αν μυριζόταν να έρχεται κοτσάνα”.
Και ας το προσέξει ο Α.Ζ. Όπως γράφει στη “Θηβαΐδα” ο Ρακίνας, μεγάλος γάλλος θεατρικός συγγραφέας του 17ου αιώνα, “όσο πιο κοντινός κι αγαπητός είναι ο προσβάλλων με, τόσο περισσότερο με θίγει η ύβρις του”. Ο Δήμαρχος είναι, ναι, ο κοντινός μας. Και όταν δίνει συνέντευξη ειδικά για να μας κατηγορήσει, είναι σαν να μας απευθύνει μομφή το σύνολο της πόλης, είναι ο εκπρόσωπος όλων των κατοίκων της. Δεν μας καταδικάζει για λογαριασμό του αλλά εκ μέρους χιλιάδων συντοπιτών.
Και για τον Κ.Μ, κατανοητή η αγανάκτηση αλλά βαριές οι κατηγορίες, υπερβολικές, ανεπίτρεπτες, που άλλωστε αν αλήθευαν, θα έπρεπε να κηρυχθεί άμεσα έκπτωτος του αξιώματός του ο Δήμαρχος!
Ένα μικρό μόνο δείγμα οι απαράδεκτες λέξεις: μακαρθισμός, ιερά Εξέταση, αυταρχική μοναρχία, φασιστικά, ναζιστικά, εκφοβισμοί, απειλές, καθοδήγηση παρακρατικών ταγμάτων, Ερντογανισμός.
Μπρρρ, αν ισχύουν αυτά, δεν θα ξανατολμήσω να βγω από το σπίτι μου το βράδυ και θα ζητήσω και άδεια οπλοφορίας.
Συνεπώς. Αυτοσυγκράτηση. Και αν δεν τα καταφέρνετε (καταφέρνουμε) βρίστε και βριστείτε. Αλλά πρωτότυπα, εύστροφα και …όσο γίνεται πιο πολιτισμένα. Θέλει τέχνη.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ