Είναι μερικά θέματα που δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να καλυφτούν μέσα μόνο από μια εκδήλωση καθώς η ιστορία τους, τα στοιχεία, οι λεπτομέρειες και όλες εκείνες οι αξίες που τα συνοδεύουν είναι ίσως ανεξάντλητα. Τι να πει κανείς και τη να πρωτοαναφέρει για τον Μητροπολιτικό ναό της Μεγάλης Παναγίας στη Νεάπολη; Την ιστορία της δημιουργίας και κατασκευής του; τον συμβολισμό του; την αξία στην θρησκευτική πίστη ή στο κοινωνικό συναίσθημα που ξεπερνά τα όρια του Μεραμπέλλου;
Την προπαραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Σάββατο 13 Αυγούστου, έγινε μια πρώτη και ιδιαίτερα αξιόλογη προσπάθεια από τον Δήμο Αγίου Νικολάου και την Μητρόπολη Πέτρας και Χερρονήσου, για να παρουσιαστούν στο κοινό όλα εκείνα τα στοιχεία που αφορούν τον ναό σαν μνημείου θρησκευτικής πίστης και κοινωνικής αξίας.
Η εκδήλωση ήταν προγραμματισμένη να γίνει στο προαύλιο του ναού όμως ο άστατος καιρός οδήγησε τους διοργανωτές για σιγουριά να μεταφέρουν την εκδήλωση στο εκκλησιαστικό πνευματικό κέντρο της Μ. Παναγίας που βρίσκεται ακριβώς δίπλα. Η αίθουσα κατάμεστη, η ησυχία στο άκουσμα των ομιλιών απόλυτη καθώς όλοι αναφέρονταν για το μεγαλύτερο σε αξία σύμβολο της περιοχής, για την Μεγάλη Παναγία μας.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Πέτρας και Χερρονήσου κ.κ. Γεράσιμος ο οποίος είχε και την έμπνευση προ μηνών να γίνει η συγκεκριμένη εκδήλωση σαν ένα πρώτο βήμα ανάδειξης του ναού που φωτίζει την θρησκευτική και όχι μόνο αγάπη όλων μας. Καταρχήν καλωσόρισε τον μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Κστελλίου και Βιάνου κ. Ανδρέα , τον αρχιεπίσκοπο Τελμεσού κ. Ιώβ, τον βουλευτή Μανόλης Θραψανιώτη, τους δημάρχους Αγίου Νικολάου Αντώνη Ζερβό και Χερσονήσου Γιάννη Μαστοράκη και όλους των εκπροσώπους σωμάτων ασφαλείας και λοιπόν τοπικών αρχών και συλλόγων, καθώς και κληρικών και πολιτών
«Η Μεγάλη Παναγία, κτίσθηκε σε χρόνια δίσεκτα για το Γένος μας, στα θεμέλια Σταυροπηγιακής Μονής, της παρακείμενης Φερμαλίνας. Εδώ πυργώθηκε η θρησκευτική και εθνική ελευθερία των προγόνων μας. Η Μεγάλη Παναγία έχει στο μέγεθος και στο όνομά της μεγάλους συμβολισμούς, προ πάντων όμως έχει πλούσια την πρεσβεία της ακοιμήτου Θεοτόκου για τον ευλογημένο λαό μας. Γιατί η Παναγία μας χαριτώνει πλουσίως τον χώρο, τον χρόνο, τις καρδιές όλων όσων προστρέχουμε στη χάρη Της για να καταθέσουμε την αγωνία μας, τον πόνο μας, την χαρά και την ευχαριστία μας. Την Μεγάλη Παναγία την θεμελίωσε ο ηγιασμένος Επίσκοπος Μελέτιος Χλαπουτάκης, την οικοδόμησε σχεδόν εξ ολοκλήρου ο δυναμικός Επίσκοπος και μετέπειτα Μητροπολίτης Κρήτης Τίτος Ζωγραφίδης, την ευπρέπισε και την εγκαινίασε ο πολιός Επίσκοπος ∆ιονύσιος Μαραγκουδάκης, την εκάλλυνε, την αποκατέστησε όταν ράγισε ο παραδοσιακός και ευφυής Μητροπολίτης ∆ημήτριος και την εξωράισε εσωτερικώς ο Παναγιόφιλος και κατ’ αξίαν σεβαστός Μητροπολίτης Νεκτάριος.
Όμως, Σεβασμιώτατοι και αγαπητοί αδελφοί την Μεγάλη Παναγία την αγάπησε, την προίκισε, την λάτρεψε ο ευλογημένος λαός μας. Είναι το σημείο αναφοράς των απανταχού αποδήμων Νεαπολιτών, το σημείο επαφής, ενότητος και συμψυχισμού όλων μας, είναι το μνημείο, που αν και πληγωμένο κτηριακά από την ασυγκράτητη ορμή του χρόνου, ξαναωραίζεται και πάλι εξωτερικά από την χάρη της Παναγίας μας και την πίστη των απλών ανθρώπων μας. Των ανθρώπων που απλά και δυνατά αγαπούν την Παναγία και το άγιο σκήνωμα της. Σήμερα λοιπόν, ευφραίνονται οι ψυχές των προκατόχων μας, των προκρίτων και λογάδων του Γένους μας, των κτιτόρων, των ευεργετών της Μεγάλης Παναγίας, με την εσπερίδα αυτή, που με την κατ’ έτος οργάνωση της σκοπό έχει να επιχειρήσει να καταγράψει όλα εκείνα τα στοιχεία, που κατά τρόπο μοναδικό, συνθέτουν όχι μόνο την ιστορία του Μητροπολιτικού μας Ναού, αλλά και του τόπου μας, στοιχεία εν πολλοίς άγνωστα στους συμπολίτες μας αλλά και στους επισκέπτες της περιοχής.
Η Νεάπολη ως δημιούργημα του Κων/νου Αδοσίδη μαζί με την γύρω περιοχή, είχε έντονη πνευματική και κοινωνική ζωή, με οργανωμένες πολιτιστικές δράσεις και έδωσε το παρόν σε όλους τους αγώνες, τις επάλξεις της κοινωνίας, της παιδείας, του Γένους. Είναι γνωστό επίσης ότι τα σχολεία του Μεραμβέλλου, ιδιαίτερα το Γυμνάσι της Νεαπόλεως, που βρίσκεται δίπλα μας, το πρώτο Γυμνάσιο του Νομού, υπήρξαν φυτώρια παιδείας του Γένους γιατί είχαν καταξιωμένους παιδαγωγούς, πολλοί των οποίων αναδείχθηκαν πανεπιστημιακοί διδάσκαλοι.» είπε μεταξύ άλλων και ανακοίνωσε την πραγματοποίηση εκδήλωσης τον επόμενο χρόνο για τα 90 χρόνια από τον εγκαινιασμό της μεγάλης Παναγίας μια ημερίδα για την σπουδαία αυτή προσωπικότητα και μεγάλο ευεργέτη του τόπου μας, τον Κωστής Αδοσίδη με την βοήθεια του ιστορικού και ακαδημαϊκού δάσκαλου, Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Κστελλίου και Βιάνου κ. Ανδρέα.
Κατέληξε στην ομιλία του λέγοντας «Έχουμε το προνόμιο να ζούμε σε μια περιοχή που κάθε σπιθαμή γης, μαρτυρεί ιστορία και πολιτισμό! Είναι προνόμιο μοναδικό, το οποίο όμως δημιουργεί σε όλους μας την σοβαρή υποχρέωση να αναδείξουμε αλλά ταυτόχρονα και να προστατεύσουμε αυτήν την πνευματική κληρονομιά, αν δεν θέλουμε να πιθηκίζομε με εκδηλώσεις ξένες και ανοίκειες της παραδόσεως μας. Το έχει αυτό ανάγκη ο τόπος μας, που είναι πλέον πολυφυλετικός και πολυπολιτισμικός. Οι καιροί είναι δύσκολοι, οι κρίσεις πολλές.
Πιστεύουμε όμως ότι ο ιστορικός Ιησούς έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο στην ιστορία του κόσμου και δεν δικαιούμαστε ούτε να φοβόμαστε ούτε να απελπιζόμαστε. Η Παναγία Μητέρα Του είναι η ∆έσποινα του κόσμου, η κυρία Θεοτόκος, που με τα μητρόθεα σπλάγχνα της σπλαχνίζεται όλους εμάς, τα παιδιά της, και ως Οδηγήτρια θα μας δείξει τον χαμένο δρόμο μας και θα μας οδηγήσει στους χαμένους ατραπούς της πίστης και της παράδοσης μας, αρκεί να το θελήσουμε και να το προσπαθήσουμε.» και ευχαρίστησε όλους όσους βοήθησαν και συμμετείχαν στην εκδήλωση αυτή. Στην συνέχεια οι τρείς ομιλιτές, η Μαρία Σεργάκη, ο π. Ευάγγελος Παχυγιαννακης και ο Μανόλης Φούσκης παρουσίασαν τις ομιλίες τους στο κοινό.
Η μεν Μαρία Σεργάκη, πρώην προϊστάμενη στα ΓΑΛ Λασιθίου μετά από πολύμηνη έρευνα παρουσίασε όλη την διάρκεια υλοποίησης του έργου, από την σύλληψη της ιδέας έως και τα εγκαίνια του με όλες εκείνες τις λεπτομέρειες και τις αιτιολογίες τους, τα γεγονότα και την καταγραφή τους σε ντοκουμέντα και εικόνες κάνοντας τους θεατές κοινωνούς των πολυετών εργασιών που απαιτήθηκαν μέχρι την ολοκλήρωση του ναού, έργου πραγματικά πολύ δύσκολου για τα χρόνια που δημιουργήθηκε.
Ο δε π. Ευάγελλος Παχυγιαννάκης μίλησε για τις εικόνες της κοιμήσεως της Θεοτόκου, εικόνες μοναδικές που μαγνητίζουν τον θετά, εικόνες που βρίσκονται σε εκκλησίες της Κρήτης και της υπόλοιπης χώρας και έχουν την ταυτότητα της Παναγίας της Θεοτόκου και βέβαια παρουσίασε και μερικές από τις υπέροχες εικόνες του ίσιους του ναού της Μεγάλης Παναγίας.
Ο τρίτος ομιλητής, Μανόλης Φούσκης, μιλώντας με το χέρι στην καρδιά και βουτηγμένο στο καλάθι των αναμνήσεων παρουσίασε την Μεγάλη Παναγία του λαού, του κόσμου του καθημερινού Μεραμπελειώτη που περίμενε κάθε χρόνο ην εορτή του για να ανάψει το κερί του να κάνει το τάμα του και αν ήταν τυχερός να δει και τον δεσπότη. Στον δικό του σύντομο χαιρετισμό ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου, σαν διοργανωτής της εκδήλωσης τόνισε το ενωτικό κλίμα που θα πρέπει να υπάρχει πλέον μεταξύ όλων μας από την στιγμή που είμαστε όλοι μαζί στο Μεραμπέλλο.
«Τούτη η γιορτή πέρα από το βάρος που έχει σαν θρησκευτική εορτή θα πρέπει να αποκτήσει και το βάρος της ομοψυχίας ολόκληρου του Μεραμπέλλου. Ο δήμος αποτελείται πια από αρκετά σημαντικά κομμάτια με την δικιά τους ιστορία και κουλτούρα και πρέπει όλοι μαζί να βρούμε του κουράγιο για ένα κοινό βηματισμό. Το έχω πει και θα συνεχίσω να το λέω μέχρι να δω να γίνονται τα πρώτα κοινά βήματα όλων μας.» είπε και τόνισε πως έχουν ακόμα πολλά να γίνουν και θα γίνουν και είπε πως του χρόνου που θα έχουμε τα 90 χρόνια από τα εγκαίνια του ναού να γίνει σαν εκδήλωση κάτι μεγαλύτερο που αξίζει ο ναός αυτός που αξίζει ο τόπος.
Την εκδήλωση τον συντονισμό και την παρουσίαση της οποίας είχε η δημοσιογράφος Άννα Καραγιαννάκη, έκλεισε με ψαλμωδίες χορός ιεροψαλτών της ΙΜΠΧ υπό την διδασκαλία του Αρχιψάλτη της Μεγάλης Παναγίας Μανόλη Φούσκη.
ΘΑΝΟΣ ΚΟΡΟΜΠΥΛΙΑΣ