Διαβάστε τον πανηγυρικό λόγο που εκφωνήθηκε ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου 2022 μετά την δοξολογία στην εκκλησία της Αγίας Τριάδος από την Γεωργία Φραγκιαδάκη Εκπαιδευτικό Νοσηλευτικής στο ΕΠΑΛ Αγίου Νικολάου
“Διπλή γιορτή, η σημερινή! Σήμερα, 28η Οκτωβρίου συνεορτάζουμε την Αγία Σκέπη της Θεοτόκου και την εθνική επέτειο του “ΟΧΙ”, Γιορτή θρησκευτική και εθνική, όπως εξάλλου είναι συνυφασμένη η πορεία του έθνους μας, καθώς η πίστη μας αποτελεί στήριγμα και κυρίαρχο χαρακτηριστικό των μεγάλων ιστορικών σταθμών της χώρας μας.
Δε χωράει αμφιβολία ότι η εποποιία του 1940, αποτελεί ένα θαύμα. Είναι ένα από τα πολλά θαύματα στην ιστορία των Ελλήνων. Δεν μπορεί, ωστόσο, να είναι καρπός αποκλειστικά του ανθρώπινου αγώνα. Η θεϊκή χάρη συνεργάσθηκε με την ανθρώπινη προσπάθεια. Και είναι δίκαιο που μαζί με τα θριαμβευτικά σαλπίσματα πάνω από τους τάφους των ηρώων, σήμαναν δοξαστικές καμπάνες για ένα “ευχαριστώ’’ στην Παναγία, τη Σκέπη των αγωνιστών, την Ελευθερώτρια των σκλαβωμένων.
Η μέρα βέβαια, είναι αφιερωμένη κυρίως στην εθνική επέτειο του «ΟΧΙ», όπως χαρακτηριστικά έχει επικρατήσει ν’ αναφέρεται η απάντηση που έδωσε ο Ιωάννης Μεταξάς στον Ιταλό πρέσβη Εμμανουέλε Γκράτσι. Στην πραγματικότητα,ο Ιωάννης Μεταξάς εξέφρασε την αρνητική θέση της Ελλάδας επί των ιταλικών αιτημάτων με την ιστορική φράση στην επίσημη διπλωματική γλώσσα «Alors, c’est la guerre» (Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο). Η άρνησή του να επιτρέψει τη διέλευση συνοδεύθηκε με τη συνειδητοποίηση ότι η Ελλάδα θα μπει σε πόλεμο.
Από τότε μέχρι σήμερα γιορτάζουμε το περίφημο «Οχι» των Ελλήνων απέναντι στη διάθεση των κατακτητών. Και αυτή η κίνηση θα λέγαμε με ψυχαναλυτικούς όρους ότι ήταν μια κίνηση ωριμότητας. Το «Οχι» δεν ήταν ένα «όχι» αντίδρασης, ήταν ένα «όχι» που αποδεχόταν τις συνέπειες μιας επιλογής.
Έτσι, τέτοιες μέρες πριν από 82 χρόνια, οι στρατιώτες μας έγραψαν Ιστορία στην οροσειρά της Πίνδου και στα βουνά της Αλβανίας, «αμυνόμενοι του πάτριου εδάφους», που δεχόταν επαίσχυντη προσβολή και αναίτια επίθεση. Με την αντίσταση τους και τη γενναιότητά τους έδωσαν υπόσταση στον στίχο του ποιητή πως η μεγαλοσύνη των λαών δε μετριέται με το στρέμμα αλλά με το πύρωμα της καρδιάς. Η εποποιία του 1940 υποδεικνύει ότι το μεγαλειώδες είναι εφικτό και αποτελεί πηγή έμπνευσης και ελπίδας υποδηλώνοντας ότι ένας λαός ξεπερνά τις προκλήσεις, τα εμπόδια και τις ατυχίες της ιστορίας ,όταν κινητήριος δύναμη του είναι οι ηθικές αξίες και η αρετή.
Σήμερα λόγω της εθνικής επετείου καλούμαστε να ξετυλίξουμε το νήμα της Ιστορίας και να ανασύρουμε από την ιστορική μνήμη τα τότε πολεμικά γεγονότα, να τιμήσουμε τη γενεά εκείνη των προγόνων μας, να εμπνευσθούμε, να παραδειγματισθούμε αλλά και να προβληματιστούμε από όσα συνέβησαν και να συγκρίνουμε το τότε με το τώρα.
Η γεωπολιτική θέση της χώρας μας σε συνδυασμό με τον παρανοϊκό επεκτατισμό των ολοκληρωτικών καθεστώτων της Ευρώπης και την έως τότε εξέλιξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου συντέλεσαν στο να βρεθεί η χώρα μας στο κέντρο των πολεμικών εξελίξεων. Το καθεστώς της Ιταλίας, με ιδεολογικό υπόβαθρο ολοκληρωτικής κοσμοθεωρίας, στρέφεται εναντίον της Ελλάδας με μία άνευ ανοχών και ενοχών επιδίωξη επιβολής και εδαφικής επέκτασης. Το χάραμα της 28ης Οκτωβρίου, οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις προσβάλουν, πανταχόθεν και με κάθε μέσο της εποχής, τα ελληνικά τμήματα προκάλυψης της ελληνοαλβανικής μεθορίου και διεισδύουν στο ελληνικό έδαφος. Η ιταλική προέλαση σταματά υπό τη σθεναρή αντίσταση του Ελληνικού Στρατού. Οι νίκες της 8ης μεραρχίας ξεπερνούν κάθε προσδοκία . Οι ελληνικές δυνάμεις του αποσπάσματος Πίνδου, καθηλώνουν την επίλεκτη Μεραρχία Αλπινιστών «Τζούλια» και την 1η Νοεμβρίου, όταν καταφθάνουν οι πρώτες ελληνικές ενισχύσεις, ο Στρατός μας αντεπιτίθεται και ξεκινά η νικηφόρα προέλαση που θα αποτελέσει την πρώτη νίκη κατά του Άξονα επί ευρωπαϊκού εδάφους. Η άμυνα μετατρέπεται σε προέλαση του στρατού μας που απελευθερώνει τις περιοχές Κορυτσά, Πόγραδετς, Δέλβινο, Αγίοι Σαράντα, Αργυρόκαστρο και Χειμάρα. Με τον ερχομό της Άνοιξης, τις πρώτες ημέρες του Μαρτίου του 1941, σε μια απέλπιδα προσπάθεια ανάκαμψης, ξεκινά η μεγάλη εαρινή ιταλική επίθεση, η οποία όμως σβήνει άδοξα. Σε αυτή την επίθεση, μεταξύ πολλών πράξεων ηρωισμού, γράφεται ο θρύλος του υψώματος 731, οι σύγχρονες Θερμοπύλες του ελληνισμού. Η νίκη δεν ήταν νίκη μόνο του ελληνικού στρατού και του ελληνικού λαού, ήταν νίκη του τότε ελεύθερου κόσμου. Ο Άξονας ηττήθηκε για πρώτη φορά, η προέλασή του καθυστέρησε καταλυτικά, έτσι ώστε να προετοιμαστούν οι «σύμμαχοι».
Τελικά η Ελλάδα ηττήθηκε υπό το βάρος των ναζιστικών ορδών, αλλά για μία ακόμη φορά, έσωσε την Ευρώπη, έσωσε τον δυτικοευρωπαϊκό κόσμο και πολιτισμό και τις αξίες τις οποίες πρεσβεύει. Με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στη Μακεδονία από την ελληνογιουγκοσλαβική μεθόριο, ξεκινά η κατάληψη της χώρας που ολοκληρώθηκε με τη μάχη της Κρήτης. Η Ελλάδα έχει πλέον εισέλθει σε μία από τις δυσκολότερες περιόδους της νεότερης ιστορίας της και τώρα καλείται να σηκώσει το τίμημα των αξιοπρεπών επιλογών της. Μιλάμε για τη “μαύρη” περίοδο της τριπλής κατοχής . Το εύρος των καταστροφών, των διώξεων, των κακουχιών, της πείνας και των εκτελέσεων αθώων ανθρώπων . Μέσα σε αυτές τις τραγικές για το λαό μας συνθήκες, ο πόθος για την ελευθερία θα αποτυπωθεί στην ιστορία, με την Εθνική Αντίσταση, αδιάψευστο δείγμα της μαχητικότητας ενός λαού υπερήφανων και ανυπότακτων ανθρώπων.
Γιατί όμως να αντισταθούν οι Έλληνες με τόσο σθένος και γενναιότητα στη θέληση των δυνάμεων του Άξονα; Η απάντηση είναι πείσμα, για μια ιερή ιδέα, την Ελευθερία. Επιπλέον, ο λαός μας διατράνωσε την προσήλωσή του στις αξίες της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της δικαιοσύνης. Στάση και απόφαση που ανέρχεται στο ύψος του ιδεατού, αν σκεφτούμε τις απάνθρωπες συνθήκες εκείνης της περιόδου . Αυτά τα μηνύματα, που πηγάζουν μέσα από τις χιλιάδες σελίδες λαμπρής ιστορίας γενναιότητας και αυταπάρνησης των Ελλήνων στα βουνά της Πίνδου, κρατούν ζωντανά και μεταφέρουν από γενιά σε γενιά οι εορτασμοί για την επέτειο του έπους του 1940.
Στις μέρες μας όπου για άλλη μία φορά βρισκόμαστε μπροστά σε παγκόσμιες πανανθρώπινες προκλήσεις, σε αναβίωση ολοκληρωτικών ιδεολογικών μορφωμάτων σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και σε καταρράκωση των ηθικών αξιών, η Ορθόδοξη πίστη της Εκκλησίας μας και η γνώση της ιστορίας των προγόνων μας, του Ελληνικού έθνους, είναι αξίες που μπορούν να μας οδηγήσουν με ασφάλεια μέσα στο χρόνο. Από την εμπειρία του λαού μας κατά το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, θεμελιώδης και αδήριτη προκύπτει η ανάγκη αποπομπής κάθε ιδέας επιθετικού πολέμου και η παγίωση της ειρήνης στον κόσμο. Επιπλέον, το ‘40 μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για προσήλωση σε ηθικές αξίες και αρχές που στην ταραγμένη εποχή μας μοιάζουν υπό εξαφάνιση. Οι ήρωες του ‘40 έζησαν, μεγαλούργησαν και άφησαν στην πατρίδα, στην ιστορία και στον κόσμο μας φωτεινό αποτύπωμα που μας οδηγεί και εμπνέει 82 χρόνια μετά!
Τιμούμε, λοιπόν, σήμερα το ”όχι” των Ελλήνων απέναντι στην αξίωση παράδοσης και υποταγής της Πατρίδας μας. Τιμούμε εκείνους που δε δίστασαν να προσφέρουν, ακόμη και τη ζωή τους, για την Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια, την Ελευθερία, τη Δημοκρατία. Τιμούμε εκείνους που έκαναν ολόκληρη την Ανθρωπότητα να μιλά για το μεγαλείο, τις αρετές και την προσφορά των Ελλήνων στην Ευρώπη και τον Ελεύθερο Κόσμο. Τιμούμε την 28η Οκτωβρίου ως μια ημέρα-σύμβολο των αγώνων ενάντια στον φασισμό και στον πόλεμο, των αγώνων για ελευθερία, ανεξαρτησία, κοινωνική δικαιοσύνη και μια ζωή με γνώμονα την αρετή και τις ηθικές αξίες που τόσο είναι ζητούμενο στην εποχή μας!
Χρόνια πολλά!”
