Ένα σημαντικό ποσοστό των καταναλωτών, που υπερβαίνει τους μισούς, κάνει στροφή σε φθηνότερα προϊόντα, είτε πρόκειται για επώνυμα είτε για ιδιωτικής ετικέτας.
Ειδικότερα, ένα ποσοστό 55% αγοράζει αποκλειστικά τα καθημερινά είδη πρώτης ανάγκης. Συγκεκριμένα, τη μετάβαση σε φθηνότερα προϊόντα επιλέγει το 56%, την αγορά μικρότερων ποσοτήτων και λιγότερων αγαθών το 60%. Αρκετοί είναι εκείνοι που αναβάλλουν ή ακυρώνουν προγραμματισμένες τους αγορές (29%). Ποσοστό 13% αναφέρει ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει ούτε στις βασικές του ανάγκες.
Χειρότερη οικονομική κατάσταση για το 45%
Σε ό,τι αφορά την οικονομική τους κατάσταση το 2024, όσοι απάντησαν στην έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου, και συγκεκριμένα το 45%, αναφέρουν ότι χειροτέρεψε, το 42% ότι παρέμεινε η ίδια και το 13% ότι βελτιώθηκε. Ως προς τις αγορές τους, το 57% απαντά ότι πραγματοποιεί τον ίδιο αριθμό συναλλαγών, το 36% ότι κάνει λιγότερες και το 7% περισσότερες.
Ανάλογη είναι και η εικόνα που παρουσιάζουν στοιχεία της NielsenIQ, όπου προκύπτει πως το 53% των καταναλωτών αισθάνονται ότι έχει χειροτερέψει η οικονομική τους κατάσταση το 2024. Το ποσοστό αυτό, ωστόσο, είναι μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο 60% που απάντησε ότι η οικονομική του κατάσταση έχει εξελιχθεί προς το χειρότερο. Ταυτόχρονα, μόλις 2 στους 10 Έλληνες –ποσοστό 21% – πιστεύουν ότι θα βελτιωθεί η οικονομική τους κατάσταση, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό παγκοσμίως είναι 46%.
Η κυριότερη ανησυχία των Ελλήνων είναι η αύξηση των τιμών στα τρόφιμα, η οποία κυριαρχεί έναντι των υπολοίπων εξίσου σημαντικών προβληματισμών που προβάλλονται μέσα από τα στοιχεία του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ανατροπές στις καταναλωτικές συνήθειες
Οι επικρατούσες συνθήκες έχουν φέρει σημαντικές ανατροπές στην καταναλωτική συμπεριφορά των Ελλήνων, οι οποίοι περνούν πλέον πολύ περισσότερο χρόνο στο σπίτι τους, με βάση τα όσα παρουσιάζει η NielsenIQ. Και σε αυτή την περίπτωση προκύπτει ότι πάνω από έξι στους δέκα καταναλωτές αγοράζουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα, αριθμός σημαντικά μεγαλύτερος από την αποτύπωση του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που προαναφέραμε. Πιο συγκεκριμένα, επτά στους δέκα Έλληνες, ποσοστό που ανέρχεται στο 67%, αγοράζει τις ποσότητες που πραγματικά χρειάζεται. Επίσης, ένας στους δύο –ποσοστό 54%– περνά περισσότερο χρόνο στο σπίτι, βγαίνοντας λιγότερο έξω.
Επιπλέον, ένας στους τρεις –ποσοστό 32%– προτιμά να εργάζεται από το σπίτι του. Αντίστοιχο ποσοστό, δηλαδή 7 στους 10 (67%), αποφεύγει να πετάει φαγητό και 1 στους 2 (ποσοστό 47%) τρώει όλο και πιο συχνά τα περισσεύματα, για να μην πετάει φαγητό.
Την ίδια στιγμή, το 69% των Ελλήνων καταναλωτών συγκρίνει τις τιμές, 6 στους 10 (ποσοστό 62%) επισκέπτονται το σούπερ-μάρκετ με λίστα, ενώ 2 στους 10 καταναλωτές χρησιμοποιούν το κινητό τους τηλέφωνο μέσα στο κατάστημα για να σιγουρευτούν ότι αγοράζουν κάποιο προϊόν στη σωστή τιμή.
NielsenIQ: Αποκλιμάκωση τιμών
Την ίδια στιγμή, πάντως, ο Βάιος Δημοράγκας, επικεφαλής της NielsenIQ, έκανε λόγο για αποκλιμάκωση των τιμών, που είχαν πιάσει “ταβάνι”, στοιχείο που αποτυπώθηκε από την εταιρεία μετρήσεων αγοράς κατά τις πρώτες 10 εβδομάδες του 2024.
Πάντως, η Nielsen υπολογίζει τον πληθωρισμό στα επίπεδα του 1%, την ανάπτυξη των πωλήσεων των σούπερ-μάρκετ σε αξία στο 3% και του όγκου των πωλήσεων στο 2%. Σε ό,τι αφορά, ωστόσο, τις δύο πρώτες εβδομάδες του Μαρτίου, για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, οι τιμές σημείωσαν πτώση 1,8%. Ο κ. Δημοράγκας ανέφερε ότι η πτώση αυτή δεν μπορεί να αποδοθεί με βεβαιότητα στα μέτρα κατά της ακρίβειας του υπουργού Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα.
Σημείωσε ότι ακόμη είναι πολύ νωρίς για να εξαγάγουμε συμπεράσματα για τις επιπτώσεις αυτών των μέτρων, αλλά είναι βέβαιο ότι από πλευράς ανάλυσης οι επόμενες εβδομάδες θα έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Προτίμηση στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας
Την ίδια στιγμή, “ανώνυμα” και συγκεκριμένα ιδιωτικής ετικέτας, είναι τρία στα δέκα προϊόντα που βάζουν στο καλάθι τους οι Έλληνες καταναλωτές, όπως προκύπτει από έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αναζητώντας αντίδοτο μέσα από τα συγκεκριμένα καταναλωτικά αγαθά λόγω της χαμηλότερης τιμής τους έναντι των επώνυμων. Τα στοιχεία της έρευνας παρουσίασε ο Γιώργος Μπάλτας, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου, στο 14o Food Retail Conference.
Στο εξωτερικό η αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μέρος της κουλτούρας αρκετών ευρωπαϊκών χωρών, με μερίδια αγοράς επί του συνόλου πωλήσεων στα βασικά καταναλωτικά αγαθά, να υπερβαίνουν το 40% σε κράτη όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ελβετία και αλλού.