Συνθήκες ενοποίησης και Γερμανική Προεδρία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει να αντιμετωπίσει σημαντικά ζητήματα, τόσο στο θεσμικό, πολιτικό και οικονομικό της επίπεδο, ζητήματα ασφάλειας στην κρίσιμη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, προβλήματα παγκόσμιας διάστασης. Ζητήματα, η εμφάνιση των οποίων αποτυπώνει και την ικανότητα της Ε.Ε. να παρεμβαίνει στην διαδρομή του ενοποιητικού εγχειρήματος.
Άρθρο του Γιώργου Α. Ζερβάκη *
Την στιγμή που η παγκόσμια κοινότητα κινητοποιείται στην αντιμετώπιση της υγειονομικής πανδημίας, η ΕΕ έχει να εκπέμψει ένα σήμα ικανότητας της, για την ίδια την προστασία των Πολιτών της. Αλλά και για να δράσει με αποφασιστικότητα, για την κλιματική αλλαγή, για την προσφυγική/μεταναστευτική κρίση. Αλλά και για την αντιμετώπιση της Τουρκικής επιθετικότητας έναντι Ελλάδος – Κύπρου, την ευρωπαϊκή απάντηση στην Συριακή και την Λιβυκή κρίση.
Κάτω από τις κρίσιμες αυτές εξελίξεις, η ΕΕ έχει να διαμορφώσει πολιτικές και στρατηγικές που θα τις δώσουν την δυνατότητα να ασκήσει με υπευθυνότητα τον ρόλο της. Όχι ως άθροισμα επιμέρους 27 εθνικών κέντρων, αλλά ως έκφραση ενοποίησης.
Οι σημερινές και αυριανές εξελίξεις των γεγονότων, οι κρίσεις που επηρεάζουν την Ευρώπη αλλά και όλο το διεθνές περιβάλλον, επιβάλλουν στην ΕΕ ριζική αναθεώρηση των πολιτικών της. Προς τα τέλη Ιουνίου, η Καγκελάριος Μέρκελ, έδωσε μια σαφή κατεύθυνση για την ΕΕ, στα πλαίσια της 6μηνης Γερμανικής Προεδρίας.
Και αυτή η θέση της Γερμανίδας καγκελαρίου, όπως αυτή αποτυπώνεται από την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών συνθηκών, την κοινή στρατηγική με τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν για την θωράκιση της ευρωπαϊκής οικονομίας, που κατέληξε σε μια σημαντική συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης, με το νέο Κοινοτικό Προϋπολογισμό, δείχνει ότι η ΕΕ αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για την ίδια, στην τελευταία της θητεία στην καγκελαρία.
Γεγονός είναι ότι ήμαστε ακόμα μακριά από το λάβει αποφάσεις η ΕΕ να εκδώσει κοινό χρέος για όλη την κοινοτική επικράτεια, καθώς απαιτείται ισχυρότερη και αποφασιστικότερη βούληση για την πολιτική ενοποίηση, την ομοσπονδιακή κατεύθυνση. Οι θέσεις που εξέφρασαν οι κυβερνήσεις των «φειδωλών 4», ερχόμενες σε αντίθεση με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μέχρι να πεισθούν και να υπάρξει η κοινή ευρωπαϊκή απόφαση, δείχνει ότι απαιτείται ακόμα αρκετός δρόμος να διανυθεί , δημιουργώντας τους αναγκαίους μηχανισμούς σε κοινοτικό επίπεδο.
Προ ημερών, ο καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Timothy Garton Ash, σε άρθρο του στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ [2.8.2020], έθεσε το ερώτημα : «μπορεί σήμερα η Γερμανία να σώσει την Ευρώπη; ». ‘Ένα κείμενο βαθύτατου ευρωπαϊσμού, για την ευρωπαϊκή στρατηγική, την πολιτική θετικού ρόλου της Γερμανίας και της καγκελαρίου Μέρκελ, την συμβολή της από κοινού με τον Πρόεδρο Μακρόν στην ευρωπαϊκή συμφωνία για την επόμενη περίοδο του προϋπολογισμού, για το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στην γερμανική πολιτική, για να επιτευχθεί αυτός ο ευρωπαϊκός συμβιβασμός, δημιουργήθηκε από τον κυβερνητικό συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών-Σοσιαλδημοκρατών, μια αξιοσημείωτη πολιτική στροφή, δίνοντας έμφαση στην ευρωπαϊκή δημοσιονομική αλληλεγγύη.
Η πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης χαρακτηρίζεται από την ιστορική αποτύπωση των γεγονότων. Και η ιστορία το καλοκαίρι του 2020 αποτυπώνει ότι η γερμανική πολιτική δείχνει ψήγματα στην κατεύθυνση ενίσχυσης της ΕΕ, υιοθετώντας ανθεκτικές μεταρρυθμίσεις, τις οποίες θα προωθήσουν από κοινού οι «27» και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Να έχουμε έναν κοινό ευρωπαϊκό βηματισμό, γιατί όποτε επιλέξαμε τις ξεχωριστές εθνικές πορείες, βρεθήκαμε σε αδιέξοδα και σε επικίνδυνες ατραπούς, υποφέραμε από καταστροφές.
Οι μακροπρόθεσμες ευρωπαϊκές προοπτικές συνδέονται μόνο με μια ισχυρή φεντεραλιστική οικοδόμηση της Ευρώπης. Και σε αυτές τις προοπτικές η Ευρωπαϊκή Γερμανία, μπορεί να γίνει ο βασικός άξονας για την διαμόρφωση της ευρωπαϊκής στρατηγικής ανάπτυξης, τέτοια που να μπορεί να απαντήσει με σαφήνεια στην επίλυση των προβλημάτων της Ευρώπης. Για την κλιματική αλλαγή, για το ευρωπαϊκό πράσινο σύμφωνο, για την ευρωπαϊκή ενεργειακή επάρκεια, για την υπεράσπιση των αρχών του κράτους δικαίου και την φιλελεύθερη δημοκρατία. Αλλά και για την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, τα ζητήματα άμυνας και ασφάλειας.
Η γερμανική προεδρία μπορεί να συμβάλλει, να γίνει η απαρχή για μια αναβάθμιση της ευρωπαϊκής υπόθεσης στα εσωτερικά και εξωτερικά της ζητήματα, για μια Ευρωπαϊκή Ένωση εταίρων. Μόνη προϋπόθεση να συμβάλλει στο να λειτουργήσει το κοινοτικό θεσμικό περιβάλλον σε μια κατεύθυνση απομακρυσμένη από τον διακυβερνητισμό και τα μικροσυμφέροντα των εθνικών αντιλήψεων, που παραμένουν ανθεκτικά, όπως απέδειξε και η πρόσφατη Σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
Όλα τα παραπάνω αποτελούν προϋποθέσεις για μια Ευρώπη ικανή να απαντάει στις ανησυχίες των Πολιτών της, στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, δημιουργώντας ισχυρά θεσμικά και πολιτικά αντίβαρα απέναντι στην άνοδο του εθνικολαϊκισμού, των ριζοσπαστικών άκρων, στην επικράτηση στερεοτύπων που μας επιστρέφουν σε άλλες εποχές της ευρωπαϊκής ιστορίας.
* Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης, είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης.
Τo αρθρο έχει γραφεί για τον ιστότοπο fonien.gr