Με ιδιαίτερη επιτυχία πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου, η Χριστουγεννιάτικη Εκδήλωση της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, υπό την διεύθυνση του Άρχοντος Υμνωδού της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας και Διευθυντή της Σχολής κ. Αντωνίου Πλαίτη, στο Εκκλησιαστικό Πνευματικό του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού της Μεγάλης Παναγίας Νεαπόλεως.
Ο κ. Αντώνης Πλαίτης στον χαιρετισμό του ανέφερε: “Άγιε Πρωτοσύγκελλε, Σεβαστοί Πατέρες , κ.κ. καθηγητές, αγαπητοί μαθητές και μαθήτριες, κυρίες και κύριοι.
Με τη χάρη του Θεού, συναχθήκαμε απόψε, για να εορτάσουμε και πάλι όλοι μαζί, τη χαρά των Χριστουγέννων και του Αγίου Δωδεκαημέρου. Αυτήν την χαρά των εορτών, θα την προσεγγίσουμε απόψε, μέσα από τους όμορφους δρόμους της ευλογημένης παράδοσης του ελληνικού τόπου και τρόπου, που πάντα βλέπει την καθημερινή ζωή των ανθρώπων, άρρηκτα δεμένη με την χριστιανική πίστη. Σήμερα λοιπόν, εν άσμασι, εν χορδαίς και οργάνοις, θα ψάλουμε κάλαντα. Κάλαντα από διάφορες περιοχές του ελληνισμού, τα οποία, το καθένα με το ιδιαίτερο ηχόχρωμα και το περιεχόμενό του, θα μας μεταφέρουν το μήνυμα των μεγάλων Εορτών.
Μέσα στο Άγιο Δωδεκαήμερο, η Εκκλησία μας εορτάζει κάποια από τα μεγαλύτερα γεγονότα της πίστεώς μας. Γιορτάζουμε την «Μητρόπολη των Εορτών», την Γέννηση του Χριστού μας, ως ανθρώπου στον κόσμο. Γιορτάζουμε την Ενανθρώπηση του Θεού, που γέννησε την βεβαία ελπίδα της εν Χριστώ, κατά χάριν, θεοποιήσεως του ανθρώπου. Τιμούμε τον Άγιο Βασίλειο, το κλέος της Εκκλησίας και της Καππαδοκίας, έναν άγιο, κατ’ άνθρωπον πάνσοφο, και κατά Θεόν παμφώτιστο, που όλη του τη ζωή, την πρόσφερε θυσία αγάπης στον Θεό και σε όλους τους ανθρώπους. Γιορτάζουμε την εορτή της Θείας Επιφανείας, την Βάπτιση του Σωτήρος, την εμφάνιση της Αγίας Τριάδος, την ταπεινή είσοδο του Χριστού στον κόσμο των αμαρτωλών ανθρώπων, σαν να είναι Αυτός ο Αναμάρτητος, «ως εις εξ ημών».
Και κάτι ακόμα, γιορτάζουμε αυτές τις άγιες ημέρες. Γιορτάζουμε και την Εκκλησιαστική μας Μουσική. Γιατί, η Μουσική της Ορθόδοξης Εκκλησίας µας, γεννήθηκε κι αυτή, εκείνο το ευλογημένο βράδυ που γεννήθηκε ο Χριστός, εκεί στη Βηθλεέµ. Γεννήθηκε εκείνη την συγκλονιστική στιγμή που οι Άγγελοι, ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας τον Ουρανό, έψαλλαν όλοι μαζί, με μια φωνή το: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Τότε γεννήθηκε η μουσική της Εκκλησίας μας και ξεκίνησε την λαμπρή της πορεία, το σπουδαίο έργο της, βοηθώντας μας να βιώνουμε το μυστήριο του Θεού.
Αυτήν την θεία μουσική της Εκκλησίας μας, συν Θεώ και κατά το μέτρο των δυνάμεών μας, προσπαθούμε να υπηρετήσουμε και να καλλιεργήσουμε, στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής, της Ιεράς Μητροπόλεως Πέτρας και Χερρονήσου. Ένα έργο δύσκολο και απαιτητικό. Γιατί θέλει κόπο, χρόνο, υπομονή, επιμονή, προσπάθεια και συνεχή μάθηση, για να αξιωθείς να γίνεις η φωνή του λαού του Θεού, μέσα στην Εκκλησία.
Ειλικρινείς και υιικές ευχαριστίες οφείλουμε στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας Πέτρας και Χερρονήσου κ.κ. Γεράσιμο, για το αδιάλειπτο ενδιαφέρον του, την αγάπη του και την στήριξή του στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Μητροπόλεως µας. Θα επαναλάβω άλλη μία φορά, ότι δίχως αυτόν και την ένθερμη και έμπρακτη φροντίδα του για όλους τους διδάσκοντες και τους διδασκομένους της Σχολής μας, καμία προσπάθειά μας, δεν θα μπορούσε να ευοδωθεί.
Όμως εκτός από τον Σεβασμιώτατο, για την πρόοδο του έργου της Σχολής μας, είναι πολύτιμη και απαραίτητη η βοήθεια των Ιερέων μας και των Ενοριών μας. Γι αυτό, για άλλη μια φορά, θα ήθελα να παρακαλέσω τους Ιερείς και τα εκκλησιαστικά Συμβούλια των Ενοριών, να ενισχύσουν αυτή την συλλογική προσπάθεια της Εκκλησίας η οποία γίνεται στη Σχολή μας, προτρέποντας νέους μαθητές να φοιτήσουν σε αυτή. Τα οφέλη και τα ευεργετήματα που θα αποκομίσουν αυτοί οι μαθητές από την ενασχόλησή τους με την βυζαντινή μουσική μας παράδοση, είναι πολλά. Πρωτίστως όμως, θα ωφεληθεί η Εκκλησία μας, γιατί τα αναλόγια των Ενοριών μας, θα αποκτήσουν ψάλτες με ήθος και άριστη μουσική κατάρτιση.
Να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους καθηγητές της Σχολής μας, οι οποίοι αγωνίζονται με ζήλο και αγάπη, να μεταδώσουν στους μαθητές μας, τις πολύτιμες γνώσεις τους.
Να ευχαριστήσω τον Γραμματέα της Σχολής μας, π. Εμμανουήλ Πατεράκη, για την συμπαράστασή του στο έργο της Σχολής μας, όπως και για τον αποψινό συντονισμό της εκδήλωσης.
Ευχαριστίες επίσης και στην πρεσβυτέρα του, Μαρίνα Φραγκούλη – Πατεράκη, η οποία θα προλογίσει τα κάλαντα που θα τραγουδήσουμε.
Πολλές ευχαριστίες στα μέλη της χορωδίας μας, η οποία απαρτίζεται από αποφοίτους και φοιτώντες μαθητές της Σχολής μας. Η πρόθυμη συμμετοχή τους, στις πρόβες και στην αποψινή εκδήλωση, είναι δείγμα του ήθους τους αλλά και της αγάπης τους για την Εκκλησία, για την Σχολή και για την Παράδοσή μας.
Ένα μεγάλο και ειλικρινές ευχαριστώ στους μουσικούς μας, που με χαρά ανταποκρίθηκαν στην πρόσκλησή μας και με την τέχνη τους, θα ομορφύνουν την εκδήλωσή μας.
Τέλος, να ευχηθώ σε όλους εσάς τους παρισταμένους, στους δασκάλους και στους μαθητές της Σχολής μας, καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα και η νέα χρονιά να είναι πλούσια και καρποφόρα.
Χρόνια πολλά!”
Στην συνέχεια, ο Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης Τίτος, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως, ανέγνωσε ομιλία-μήνυμα του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Γερασίμου: “Πρώτη ημέρα των προεορτίων της κατά σάρκα Γεννήσεως του Σωτήρος μας Ιησού Χριστού και οι μαθητές της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Μητροπόλεώς μας θα μας μεταφέρουν νοερά στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και θα μας εισοδεύσουν στο μυστήριο της Θείας Ενανθρωπήσεως με τις φωνές τους και τα παραδοσιακά κάλαντα που θα μας παρουσιάσουν. Λυπούμαι που λόγω κρυολογήματος δεν δύναμαι να μετάσχω διά ζώσης σ’ αυτήν την εκδήλωση, για την επιτυχία της οποίας είμαι σίγουρος.
Τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα, αγαπητοί αδελφοί, αποτελούν δημοτικά ευχετικά και εγκωμιαστικά άσματα, που ψάλλονται κάθε χρόνο κυρίως την παραμονή του εορτασμού της Γεννήσεως του Θεανθρώπου, της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων. Η λαϊκή μούσα δεν αρκέστηκε στην υπέροχη εκκλησιαστική υμνογραφία και στα μελίρρυτα ποιήματα (κοντάκια, κανόνες και τροπάρια) των αγίων Ρωμανού Μελῳδού, Ιωάννου Δαμασκηνού και Κοσμά επισκόπου Μαϊουμά. Διεκδίκησε και αυτή, με την σειρά της, την συμμετοχή στην εξύμνηση του υπερφυούς γεγονότος της Σαρκώσεως του Λόγου και της Θείας Επιφανείας. Γι’ αυτό, παρά την αναφορά σε καθημερινές παραστάσεις της Παναγίας που «κοιλοπονούσε» κ.α., οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με την δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας, αφού η Θεοτόκος έτεκε ανωδύνως και αλοχεύτως, στα δημοτικά αυτά άσματα σώζονται «μοναδικές ρανίδες θεολογικής μαρτυρίας».
Σκοπός των καλάντων είναι η μετάδοση του ιδιαιτέρου μηνύματος των αγίων ημερών, ώστε η αλήθεια να περάσει εκλαϊκευμένη στην συνείδηση των πιστών και να γίνει κατανοητή μέσα από την ντοπιολαλιά κάθε περιοχής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αναφορές των καλάντων στα ήθη κάθε τόπου, μέσα από τα οποία προβάλλεται το θεολογικό γεγονός των εορτών, για να αγγίζει πιο άμεσα τις ψυχές των πιστών.
Είναι προφανής ο διδακτικός χαρακτήρας των καλάντων, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως π.χ. στα κάλαντα Κοτυώρου του Πόντου «Ἄναρχος Θεός». Τόσο η ποιητική κατ’ αλφάβητον σύνθεση, όσο και οι θεολογικές αναφορές μαρτυρούν κείμενο που είχε ως σκοπό του την δογματική διαπαιδαγώγηση της εκκλησιαστικής κοινότητας. Δεν μας παρουσιάζει μόνο την θεία κένωση και ταπείνωση του Χριστού, αλλά και το θάμβος του Μυστηρίου της Ενσάρκου Οικονομίας: «Ἄναρχος ἀρχὴν λαμβάνει, καὶ σαρκοῦται ὁ Θεός, ὁ Ἀγέννητος γεννᾶται εἰς τὴν φάτνην ταπεινός».
Ο λαός τραγουδώντας την παραμονή της εορτής τα κάλαντα είτε σε απλούστερη είτε σε λογιότερη γλώσσα, χρησιμοποιεί την ποιητική παράδοση της Εκκλησίας, που αποδίδουν απλουστευμένα τα ιερά κείμενα. Για εμάς πάντως είναι μια ευκαιρία να εμβαθύνουμε περισσότερο στα νοήματα των Χριστουγέννων, να τα απογυμνώσουμε από την ανθρώπινη και μόνο πλευρά που τα έχουμε καλύψει και να ανακαλύψουμε το μεγαλείο του Θεού Λόγου, που ευδόκησε να ενανθρωπήσει για να θεώσει τον πεπτωκότα άνθρωπο. Δίνεται και μια ευκαιρία να μιλήσουμε στα παιδιά μας για την θεϊκή φύση του Χριστού, την θαυμαστή σύλληψη και γέννησή Του, τον Ουράνιο Πατέρα Του και την Παναγία Μητέρα Του, που με θαυμαστό τρόπο τον έφερε στον κόσμο. Να μιλήσουμε στα παιδιά με βάση τις γνώσεις και την ηλικία τους, τονίζοντας την συνύπαρξη του θεϊκού και ανθρώπινου στοιχείου στο πρόσωπο του Χριστού. Ο νεογέννητος Χριστός δεν είναι απλώς ένα βρέφος, είναι Εκείνος που δημιούργησε όλο τον κόσμο, όλο το σύμπαν και τον άνθρωπο, Εκείνος που χάρισε και σε εμάς την ζωή. Γι’ αυτό του αξίζει κάθε τιμή και δόξα, γιατί είναι ο Θεός μας. Εκείνου την Γέννηση γιορτάζουμε και καλούμαστε να του προσφέρουμε ως δώρα την αγάπη και την πίστη μας.
Να συγχαρούμε όλους τους μαθητές της Σχολής της Βυζαντινής Μουσικής της Μητροπόλεως μας που συμμετέχουν στην χορωδία, ιδιαιτέρως τον Διευθυντή της άρχοντα Υμνωδό της Μ.τ.Χ.Ε. και μουσικο-διδάσκαλο κ. Αντώνιο Πλαΐτη, τους γονείς των σπουδαστών της Σχολής, που εμπιστεύονται την Εκκλησία και στέλνουν τα παιδιά τους να μυηθούν στη ιερή τέχνη της ψαλτικής, που μετουσιώνει την πίστη, το δόγμα, την θεολογία με την μουσική και μαθητεύουν στην αυθεντική μορφή της ελληνικής γλώσσας, όπως αυτή διασώζεται μέσα από τα μουσικά κείμενα που μελοποίησαν οι πατέρες μας και συνέγραψαν οι Άγιοί μας.
Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα!”
Αμέσως μετά η Χορωδία έψαλλε Κάλαντα από όλη τη Ελλάδα και τις αλησμόνητες πατρίδες, τα οποία προλόγισε πρεσβυτέρα Μαρίνα Φραγκούλη-Πατεράκη.
Την Εκδήλωση μπορείτε να παρακολουθήσετε στο κανάλι της Ιεράς Μητροπόλεως στο youtube.