Μια ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Northwestern στις ΗΠΑ δημιούργησε συνθετική μελανίνη που αποτρέπει τη δημιουργία φουσκάλων και επιταχύνει τη διαδικασία επούλωσης σε δείγματα ιστών από φρεσκοτραυματισμένο ανθρώπινο δέρμα.
Η ομάδα σχεδιάζει τώρα να αναπτύξει περαιτέρω την «σούπερ μελανίνη» της τόσο ως ιατρική θεραπεία για ορισμένους δερματικούς τραυματισμούς όσο και ως πιθανό αντηλιακό και αντιγηραντικό προϊόν για την περιποίηση του δέρματος.
Η μελανίνη είναι μια καφέ ή μαύρη χρωστική ουσία που παράγεται φυσικά από κύτταρα που ονομάζονται μελανοκύτταρα, σε μια διαδικασία που ονομάζεται μελανογένεση. Πρόκειται για μια ουσία με πολλές διαφορετικές λειτουργίες σε όλο το ζωικό βασίλειο. Είναι το κύριο συστατικό του μελανιού που παράγουν τα καλαμάρια- χρησιμοποιείται από ορισμένα μικρόβια για να αποφύγουν το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή- και συμβάλλει στη δημιουργία του ιριδισμού ορισμένων πεταλούδων. Μια εκδοχή της μελανίνης που παράγεται από τα εγκεφαλικά μας κύτταρα πιθανώς μας προστατεύει από νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως η νόσος του Πάρκινσον.
Ο βιοϊατρικός μηχανικός Νέιθαν Τζιανέσι και οι συνάδελφοί του στο Northwestern ερευνούν εδώ και καιρό την ευελιξία της μελανίνης. Μετά από μια δεκαετία έρευνας, έμαθαν πώς να μιμούνται και να δημιουργούν αξιόπιστα τη δική τους εκδοχή στο εργαστήριο.
Στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Journal npj Regenerative Medicine», οι ερευνητές δοκίμασαν τη μελανίνη τόσο σε ποντίκια όσο και σε δείγματα ανθρώπινου δερματικού ιστού που είχαν εκτεθεί σε δυνητικά επιβλαβή καταστάσεις (τα δείγματα δέρματος εκτέθηκαν σε τοξικές χημικές ουσίες, ενώ τα ποντίκια εκτέθηκαν σε χημικές ουσίες και υπεριώδη ακτινοβολία). Και στα δύο σενάρια, η μελανίνη μείωσε ή και απέτρεψε εντελώς τη βλάβη στα ανώτερα και τα κατώτερα στρώματα του δέρματος όπου θα ήταν αναμενόμενη. Φάνηκε να το κάνει αυτό κυρίως απορροφώντας τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες που δημιουργούνται στο δέρμα από αυτές τις εκθέσεις, οι οποίες με τη σειρά τους μείωσαν τη φλεγμονή και επιτάχυναν τη διαδικασία επούλωσης.
Η συνθετική μελανίνη μοιάζει πολύ με τη φυσική, καθώς είναι βιοδιασπώμενη και μη τοξική για το δέρμα. Θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση δερματικών βλαβών.
«Αντί οι ρίζες να καταστρέφουν τις πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα και τα λιπίδια, απορροφώνται από τη μελανίνη. Αυτή είναι μια φυσική λειτουργία της μελανίνης. Τη δική μας την κάναμε πιο σπογγώδη για να βελτιστοποιήσουμε αυτή την ιδιότητα», δήλωσε ο ερευνητής στο Gizmodo.
Η έρευνα χρηματοδοτείται επί του παρόντος από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Θα μπορούσε να έχει στρατιωτικές εφαρμογές. Θα μπορούσε για παράδειγμα να χρησιμοποιηθεί ως προστατευτική βαφή σε ρούχα που θα απορροφούν νευροπαραλυτικά αέρια και τοξικές ουσίες.
Οι Λου και Τζιανέσι έχουν ιδρύσει μια εταιρεία με σκοπό να εμπορευματοποιήσουν την τεχνολογία τους. Σχεδιάζουν επίσης να αναπτύξουν τη συνθετική μελανίνη ως θεραπεία για εγκαύματα από ακτινοβολία και άλλους δερματικούς τραυματισμούς. Θέλουν επίσης να την χρησιμοποιήσουν ως συστατικό σε αντηλιακά και αντιγηραντικά προϊόντα περιποίησης του δέρματος.
Ακόμη και αν τα σχέδιά τους πάνε ακριβώς όπως αναμένεται, μπορεί να χρειαστούν ακόμη χρόνια προτού η συνθετική μελανίνη κυκλοφορήσει στην αγορά. Προς το παρόν, οι ερευνητές διεξάγουν πειράματα σε ζώα για να επιβεβαιώσουν περαιτέρω την ασφάλειά της.