in

Περι «Παρα-Φυσικής»

Σκέψεις από τον Φυσικό Δρ Μιχάλη Καραδημητρίουγια την απόφαση της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών να εκδώσει “ένα βιβλίο «παρα- επιστημονικού» περιεχομένου, ένα βιβλίο που κάνει χρήση σοβαρών επιστημονικών όρων χωρίς να έχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση”
Ζούμε σε μια εποχή που η επιστήμη θριαμβεύει, απαντώντας καθημερινά σε νέα ερωτήματα της ανθρωπότητας και παρέχοντας νέα τεχνολογικά επιτεύγματα που βελτιώνουν την ζωή του ανθρώπου. Η εξέλιξη στον τομέα των θετικών επιστημών τα τελευταία 50 χρόνια είναι αλματώδης και βέβαια αυτό το βλέπουμε στην καθημερινή βελτίωση της ζωής μας. Και αυτή η απίστευτη εξέλιξη είναι προϊόν της ανθρώπινης ανάγκης να ξέρει το «γιατί;».
Όμως ο άνθρωπος στην διαχρονική του ανάγκη να γνωρίζει τις απαντήσεις σε ευρύτερα φιλοσοφικά ερωτήματα ανέπτυξε και την «παρα- επιστήμη» η οποία προφανώς δεν έχει καμία ουσιαστική σχέση με την επιστήμη, αλλά ανθεί στην κοινωνία μας, αφού γίνεται αποδεκτή από ένα μεγάλο μέρος της. Η εσωτερική ανάγκη βέβαια κάθε ανθρώπου να πιστέψει σε κάτι δεν είναι σε καμία περίπτωση καταδικαστέα, αφού η επιστήμη δεν μπορεί να συμπεριφέρεται με όρους «ιεράς- εξέτασης» καταδικάζοντας στην πυρά τους αμαρτωλούς «ανορθολογιστές»
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα νέο βιβλίο με θέμα «Ο συμπαντικός ηθοποιός και η μέθοδος PAD». Πρόκειται για ένα βιβλίο που εισάγει την «κβαντική επιστήμη του θεάτρου» σε μια προσπάθεια να γεφυρώσει την Φυσική με τις τέχνες. Στο βιβλίο γίνεται αναφορά για Θεωρία παράλληλων συμπάντων, κβαντικής διεμπλοκής, κβαντικά άλματα πίστης κλπ. Άρα σε πρώτη ανάλυση ένας αναγνώστης χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις Φυσικής αντιλαμβάνεται ότι πρόκειται για ένα επιστημονικό βιβλίο, αφού περιλαμβάνει όρους «Κβαντικός» , «παράλληλο σύμπαν» κλπ. Άλλωστε ένα βιβλίο που ο εκδότης της είναι η Ένωση Ελλήνων Φυσικών σίγουρα θα είναι ένα βιβλίο με επιστημονική τεκμηρίωση.
Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, δηλαδή ο φορέας που εκπροσωπεί τους Φυσικούς αυτής της χώρας εκδίδει το παραπάνω βιβλίο με την ευθύνη της υπογραφής της. Και προφανώς δεν είναι αμαρτία να εκδίδεις ένα βιβλίο του οποίου το περιεχόμενο σχετίζεται με την τέχνη, άλλωστε η διεπιστημονικότητα είναι ένα από τα ζητούμενα της εποχής μας. Επίσης κάθε συγγραφέας έχει δικαίωμα να απευθυνθεί στο κοινό του με ένα βιβλίο που καταγράφει εμπειρίες και απόψεις, άσχετα αν αυτές οι απόψεις είναι ευρέως αποδεκτές ή όχι.
Εδώ όμως υπάρχει ένα σοβαρό ζήτημα το οποίο δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, μια επιστημονική ένωση δέχεται να εκδώσει ένα βιβλίο «παρα- επιστημονικού» περιεχομένου, ένα βιβλίο που κάνει χρήση σοβαρών επιστημονικών όρων χωρίς να έχει καμία επιστημονική τεκμηρίωση. Η κβαντική μηχανική, ίσως η σημαντικότερη θεωρία της Φυσικής τα τελευταία 100 χρόνια δεν ξεκίνησε απλά ως μια φιλοσοφική κουβέντα, βασίστηκε σε μια επιστημονική μέθοδο, σε μαθηματικά μοντέλα και τελικά σε πειραματικά επιβεβαιωμένα στοιχεία. Αμφισβήτησε την κλασσική μηχανική θέτοντας έναν άλλο τρόπο περιγραφής της ίδιας της ύλης και θριαμβεύει με τα τεχνολογικά της επιτεύγματα. Άραγε ποια επιστημονική μέθοδο χρησιμοποιεί η συγγραφέας του βιβλίου, τέτοια ώστε να εκδίδεται το βιβλίο της από μια επιστημονική ένωση;
Σε περίεργους καιρούς επιστημονικού αναλφαβητισμού, που ο ορθολογισμός τίθεται σε αμφισβήτηση από αστρολόγους, χαρτορίχτρες και μάγους, όλοι εμείς και ειδικά οι θετικοί επιστήμονες οφείλουμε να προστατεύσουμε την μέθοδο της επιστήμης από την μέθοδο της «παρα-
επιστήμης». Οφείλουμε να αναδείξουμε ότι η επιστήμη δεν είναι δόγμα, είναι μια δυναμικά εξελισσόμενη ιδέα που μπορεί να αναπαράγεται στο εργαστήριο, να επιβεβαιώνεται ή να απορρίπτεται, μπορεί να εξελίσσεται.
Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, αν επιθυμεί να εκπροσωπεί τους Φυσικούς αυτής της χώρα έχει ευθύνη να πάρει δημόσια θέση με τεκμηριωμένο επιστημονικό λόγο για την επιλογή της να εκδώσει αυτό το βιβλίο. Γιατί πάντα υπάρχει και η άλλη άποψη και ο δημόσιος τεκμηριωμένος διάλογος είναι αυτό που πρέπει να διακρίνει την επικοινωνία ανάμεσα σε όλους μας, ειδικά σε θέματα που μπορούν να τεκμηριωθούν.
Δρ Μιχάλης Καραδημητρίου, Φυσικός