in

Πεζοπορία στον καταρράκτη και στα καμένα στο πευκοδάσος στο Σελάκανο

Την Κυριακή 5 Μαρτίου, πρώτη Κυριακή της άνοιξης, τα μέλη του Ορειβατικού Συλλόγου Αγίου Νικολάου περπάτησαν στην περιοχή της Ιεράπετρας, στο πευκοδάσος του Σελάκανου. Η πεζοπορία μας ήταν κυκλική, με αφετηρία τις Μάλες και κινηθήκαμε στο ανατολικό τμήμα του δάσους, σε μια διαδρομή μήκους 13χλμ περίπου.


Από τα ομορφότερα και σπουδαιότερα διασωζόμενα οικοσυστήματα του νησιού μας, το πανέμορφο πευκοδάσος είναι από τα σημαντικότερα δάση της Μεσογείου, ενταγμένο στο πρόγραμμα Natura 2000 και ο μεγαλύτερος μελισσοπαραγωγικός τόπος της Κρήτης. Καλύπτει μια έκταση πολλών στρεμμάτων και είναι κατάφυτο με πανύψηλα δέντρα ‘τραχείας πεύκης’, (ένα είδος πεύκου ιδιαίτερα ανθεκτικό σε ξηροθερμικό κλίμα και σε βραχώδες έδαφος), αλλά και από μια ποικιλία άλλων δέντρων και θάμνων (πρίνοι, κυπαρίσσια, σφενδάμια, πλατάνια, αγριοαχλαδιές κ.α),
Δυστυχώς το πολύτιμο αυτό δάσος έχει υποστεί εκτεταμένες καταστροφές από πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια. Για αρκετές ώρες πεζοπορούσαμε κάτω από πεύκα με μαυρισμένους από τη φωτιά κορμούς, θύματα της φωτιάς του περσινού Ιούλη. Τα άλλοτε φουντωτά, καταπράσινα πεύκα περίμεναν τώρα στωικά το πριόνι που θα τα κομματιάσει σε καυσόξυλα. Το πράσινο της ζωής εξαφανίστηκε, παραχωρώντας τη θέση του στο μαύρο του κάρβουνου και στις καφετιές αποχρώσεις από τις τσουρουφλισμένες φυλλωσιές. Ξέχωρα όμως από τα σημάδια της τελευταίας πυρκαγιάς, ήταν φανερά και σημάδια από παλιότερες φωτιές, που είχαν εξαφανίσει τα δέντρα από παρακείμενες πλαγιές. Η έλλειψη συστηματικής αναδάσωσης και η υπερβόσκηση έχουν σαν αποτέλεσμα τα νεαρά δεντράκια να μην επαρκούν να καλύψουν τις απώλειες από τις επαναλαμβανόμενες αδιάλειπτα κάθε καλοκαίρι πυρκαγιές…
Η πεζοπορία μας ξεκίνησε από τις Μάλλες, το γραφικό χωριό με την μακραίωνη ιστορία, που βρίσκεται φωλιασμένο σε μια καταπράσινη πλαγιά, ανάμεσα σε απέραντους ελαιώνες, με απεριόριστη θέα στην κοιλάδα του Μύρτους, το Λυβικό Πέλαγος και τις γύρω βουνοκορφές. Ξεκινήσαμε μέσα από το χωριό και για μια περίπου ώρα περπατήσαμε σε πλαγιές κατάφυτες με ελιές. Ακολουθήσαμε ανηφορική πορεία με απότομη κλίση με κατεύθυνση τις παρυφές του δάσους. Από την περιοχή ‘Μάχα’ κατευθυνθήκαμε στην ‘πηγή του Ρέτικου’ και τον ‘Πλάτανο’, καλύπτοντας υψομετρική διαφορά 600μ περίπου. Οι ολάνθιστες αμυγδαλιές και τα πολύχρωμα ανοιξιάτικα λουλούδια προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο ερχομός της άνοιξης είναι οριστικός, όμως οι σκεπασμένες με χιόνια κορφές της Δίκτης επιχειρηματολογούν για το αντίθετο…
Ο γαλήνιος ήχος από το κελάρυσμα του νερού, διώχνει τη θλίψη που μας προκαλούν τα καμένα, νεκρωμένα δέντρα και σύντομα διασχίζουμε το ποταμάκι που κουβαλά στο Λυβικό το παγωμένο νερό από το χιόνι που λιώνει στις κορφές. Ακολουθούμε πορεία παράλληλα με τον χείμαρρο με στόχο το μεγάλο καταρράκτη. Το θέαμα από ψηλά και ο ήχος από το νερό που κατρακυλά ορμητικά από ύψος 10 περίπου μέτρων μας αποζημιώνει για την επίπονη πεζοπορία. Ανάμεσα στα πεύκα, θαυμάζουμε τον επιβλητικό καταρράκτη, που αφήνει το νερό να κατρακυλά πάνω σε κατάλευκα βράχια μέσα στη μικρή πράσινη λιμνούλα στη βάση του. ΄Ενας τεράστιος κορμός πεύκου έχει σφηνωθεί αρκετά χρόνια τώρα πάνω στα βραχώδη κάθετα τοιχώματα του, σαν να περιμένει τη μέρα που η ορμή του νερού θα είναι αρκετά δυνατή ώστε να τον ξεκολλήσει για να συνεχίσει την πορεία του χαμηλότερα. Η δύσκολη κατάβαση μέχρι την κοίτη του ποταμού μας αποθαρρύνει να απολαύσουμε την μαγεία του καταρράκτη από κοντά, αν και μερικοί τολμηροί καταφέρνουν να κατέβουν και να αιχμαλωτίσουν σε φωτογραφίες την μαγευτική ομορφιά του τοπίου.


Συνεχίζουμε κατηφορικά, με τις χιονισμένες κορφές του ‘Λάζαρου’ και της ‘Ψαρής Φοράδας’ να αστράφτουν κατάλευκες κάτω από τον γαλανό ουρανό. Μωβ ανεμώνες, πολύχρωμες ίριδες, πολυάριθμα ευωδιαστά αγριολούλουδα στολίζουν τις αποψιλωμένες από τη φωτιά πλαγιές, πολύχρωμη υπενθύμιση του αγώνα της φύσης ενάντια στην καταστροφική απερισκεψία του ανθρώπου…
Από αγροτικούς δρόμους και μονοπάτια φτάνουμε στον οικισμό ‘Μαθοκοστανά’, με λίγες αγροικίες και ακόμη λιγότερους μόνιμους κατοίκους, που βρίσκεται μέσα στο δάσος και περιβάλλεται από καλλιεργημένες πλαγιές φυτεμένες ελιές και οπωροφόρα δέντρα.
Συνεχίζουμε από χωματόδρομους, μέχρι που βρισκόμαστε κυριολεκτικά να κατρακυλάμε σε μια απότομη πλαγιά, με πολύ ολισθηρό έδαφος. Ίχνη από πετρόκτιστα μετόχια και από δεκαετίες εγκαταλειμμένες ‘πεζούλες’ μας θυμίζουν ότι σε αλλοτινούς καιρούς οι ξωμάχοι σκαρφάλωναν στις πιο απόκρημνες πλαγιές για να εξασφαλίσουν τον ‘επιούσιο’. Με δυσκολία και αλληλοβοήθεια -ιδιαίτερα στα νέα μέλη της ομάδας- καταφέρνουμε να φτάσουμε στον χωματόδρομο που οδηγεί στη αφετηρία.

 

Μετά από 6 ώρες φτάνουμε στις Μάλλες και ολοκληρώνουμε την Κυριακάτικη εξόρμηση μας σε παραδοσιακή ταβέρνα του χωριού. Το εβδομαδιαίο ραντεβού ανανεώνεται για την επόμενη Κυριακή, με πεζοπορία στην περιοχή του Ηρακλείου, στην κορυφή του Στρούμπουλα. Φωτογραφίες και video από την πεζοπορία στο pezopories.blogspot.gr και στη σελίδα του Συλλόγου στο facebook.